Door: Jelle Jolles en Rachelle Meijer
Ook gepubliceerd op: http://www.jellejolles.nl/handvatten-voor-het-onderwijs-tijdens-hit-event-8-november/
Wat hebben (top)sport en onderwijs met elkaar gemeen? Beide hebben te maken met jongeren die in ontwikkeling zijn. En met de uitdaging om met de kennis van deze ontwikkeling gerichte steun, sturing en inspiratie te geven. Want wat zou het gemakkelijk zijn als sporttalent in de genen zou zijn vastgelegd. Dan hoeven we de jonge sporter alleen een bal of goed materiaal te geven en tot groei te brengen. Groei zou dan vanzelf worden gevolgd door bloei. Maar talent wordt niet alleen bepaald door de lichamelijke ontwikkeling. Ook de psychologie is belangrijk: hoe beleeft de jonge sporter de sport, en wat is zijn motivatie en attitude? Wat zijn diens vaardigheden in waarnemen, handelen en bewegen? Sociale en culturele factoren zijn sterk bepalend voor die ontwikkeling, en dus de steun en inspiratie van de ouders, de coach, buurt en school. Daarom spelen biologie én omgeving, vaardigheden én psychologie alle een rol.
Op 8 november geef ik tijdens het High Impact Teaching event 2018‘ Verleg jouw grenzen!’ een lezing over deze ontwikkeling die meer specifiek ingaat op de cognitieve vaardigheden die nodig zijn voor zelfinzicht en zelfregulatie. Ik geef tips hoe je jongeren leert feedback te geven (en te ontvangen), in het leren omgaan met medespelers en studiegenoten, en hoe je jongeren leert weerstand te ontwikkelen tegen groepsgedrag. Want het gaat bij het sporten en op school niet primair om het bereiken van de top, maar ook over leren en onthouden, over aanpassing van je gedrag, over sociaal denken en om het leren van normen en waarden, wederzijds respect en over het omgaan met frustratie. En ook het stellen van ambities kan je leren.
“De leraar is net als een coach de aanjager van de talentontwikkeling: hij stuurt, inspireert, stimuleert en geeft feedback in ervaringsleren” – Jelle Jolles
Vaardigheidstraining en gerichte feedback voor elke menselijke activiteit
Om te kunnen sporten, handelen en bewegen zijn neuropsychologische vaardigheden nodig, die je al van jongs af aan kan leren. 
Door gerichte vaardigheidstraining en feedback zorg je als coach of leraar niet alleen voor spierontwikkeling, maar vooral ook voor een goede ontwikkeling van de hersenen. Voor bal- en teamsporten en bij muziek of ballet moet je niet alleen motorisch goed zijn, maar ook vaardig en snel in waarnemen, taal, ruimtelijk denken en geheugen. Dit geldt voor elke sport, voor elke menselijke activiteit. Lees ook mijn eerdere columns hierover op het online informatieplatform SportKnowHow XLen voor Hockeyvisie, orgaan van de Nederlandse Hockeybond. Al deze columns zijn van toepassing op de ontwikkeling van álle sporttalent, ook die in de klas. Ze zijn hieronder terug te lezen.
Bronnen
- Jelle Jolles (2014). Over de jonge teamsporter en diens neuropsychologische ontwikkeling.Column geschreven voor SportKnowHowXL en gepubliceerd op 28 januari 2014. Deze columns zijn mede gebaseerd op interviews die Mirelle van Rijbroek en Annemarie van der Eem (KNVB) met mij hielden en die in zes afleveringen in het blad de Voetbaltrainer zijn gepubliceerd in 2013. Ik dank hun voor de mogelijkheid om mijn visies over de brede (neuropsychologische) ontwikkeling van het sporttalent naar buiten te kunnen brengen.
- Jelle Jolles (2014). Het tienerbrein en de teamsport (deel 1). Column geschreven voor SportKnowHowXL en gepubliceerd op 19 augustus 2014.
- Jelle Jolles (2014). Het tienerbrein en de teamsport (deel 2). Column geschreven voor SportKnowHowXL en gepubliceerd op 26 augustus 2014.
- Jelle Jolles (2016). Sportief functioneren, impulsbeheersing en zelfinzicht. Column geschreven voor SportKnowHowXL en gepubliceerd op 29 november 2016.
- Jelle Jolles (2016). Het hockeytalent in neuropsychologisch perspectief – deel 1. Artikel verschenen in: Hockeycorner (Hockeyvisie, Kon. Nederlandse Hockeybond, KNHB) en gepubliceerd op 22 juli 2016. Het artikel iseen bewerkingvoor Hockeyvisie van een eerder verschenen column op Sport Knowhow XL.
- Jelle Jolles (2016). Het hockeytalent in neuropsychologisch perspectief – deel 2. Artikel verschenen in: Hockeycorner (Hockeyvisie, Kon. Nederlandse Hockeybond, KNHB) en gepubliceerd op 26 augustus 2016.
- Jelle Jolles (2016). Het hockeytalent in neuropsychologisch perspectief – deel 3. Artikel verschenen in: Hockeycorner (Hockeyvisie, Kon. Nederlandse Hockeybond, KNHB) en gepubliceerd op 25 november 2016.
- Jelle Jolles (2016, 2017). Het tienerbrein. Over de adolescent tussen biologie en omgeving.Amsterdam University Press. ISBN 9789462987470. Deel 6 (hoofdstukken 24, 25 en 26) in het boek gaat specifiek in op de tiener op het sportveld.
- Robèrt Misset (2018). Op zijn tennisacademie leren kinderen de normen en waarden van Nadal, voor 55 mille per jaar.De Volkskrant, reportage online gepubliceerd op 4 juni 2018.
